Jeśli rozważasz sprzedaż firmy, powinieneś wiedzieć, ile mniej więcej może ona być warta. Po pierwsze – aby sprecyzować swoje oczekiwania cenowe w oparciu o rynkowe realia. Po drugie – aby mieć dobry punkt wyjścia do negocjacji z potencjalnymi nabywcami.
W dzisiejszym tekście uzbroimy Cię w stosunkowo proste narzędzie pomagające we wstępnej ocenie wartości Twojej firmy. Chcemy, abyś po lekturze był w stanie dokonać takiego szacunku samodzielnie, a także wiedział, jak należy podejść do kwestii wyceny w całym procesie transakcyjnym.
Wycena mnożnikowa w pigułce
Przyjmijmy, że dopiero zastanawiasz się nad ewentualną sprzedażą firmy i chcesz mieć ogólne rozeznanie na temat jej wartości. W tej sytuacji dobrze sprawdzi się praktyczna i powszechnie stosowana przy takich transakcjach wycena metodą mnożnikową (inaczej: porównawczą).
Dlaczego właśnie ta metoda? W porównaniu do innych technik, jest stosunkowo prosta i szybka. Pozwala oszacować wartość przedsiębiorstwa bez konieczności tworzenia skomplikowanych modeli finansowych.
Do takiej wyceny potrzebujesz trzech składników:
1. Mnożnika
Stanowi on istotę naszej wyceny. Jego wartość należy oszacować uwzględniając kilka czynników,
o czym nieco szerzej za chwilę.
2. EBITDA
Czyli sumy zysku operacyjnego Twojej firmy i amortyzacji (przyjmij wartości za ostatni pełny rok obrotowy). EBITDA przedstawia zysk firmy przed uwzględnieniem podatku, kosztów odsetek
i amortyzacji. Jest to uproszczona miara zdolności firmy do generowania gotówki.
W tym miejscu należy zaznaczyć, że EBITDA jest tylko jedną z wartości, które można wykorzystać przy wycenie metodą mnożnikową. W przypadku części firm bardziej uzasadnione może być skorzystanie
np. z przychodów (np. perspektywiczne firmy z nowoczesnych branż, niegenerujące jeszcze istotnych wyników, lub firmy prowadzące działalność stricte handlową). Dokładny dobór odpowiedniej pozycji dochodowej wymaga bardziej gruntownej analizy firmy, w czym możesz potrzebować pomocy. Na potrzeby tekstu posługujemy się EBITDA, jako najczęściej stosowaną i dość uniwersalną miarą przy tego typu wycenach.
3. Długu netto
Jest to różnica oprocentowanych zobowiązań firmy (kredyty, leasing itp.) i środków pieniężnych.
Powyższe trzy parametry wykorzystujemy do wzoru:
mnożnik x EBITDA – dług netto = wartość firmy*
*dla pełnej poprawności: powyższy wzór przedstawia nie tyle wartość firmy (Enterprise Value), co przepis na ustalenie CENY, która przedsiębiorca może otrzymać za sprzedawany biznes. Na potrzeby niniejszego artykułu nie chcemy jednak nadmiernie komplikować obrazu, dlatego posługujemy się uproszczonymi terminami.
Od czego zależy wartość mnożnika?
Wspomniane wartości finansowe, takie jak EBITDA czy dług netto, możesz w prosty sposób wyliczyć na podstawie sprawozdania finansowego i nie powinieneś mieć z tym większego problemu. Wartość mnożnika jest natomiast bardziej zagadkowa.
To, jaką wielkość przyjmie mnożnik będzie miało zasadniczy wpływ na wycenę Twojej firmy. Wartość ta uzależniona będzie ona od kilku czynników, m. in.:
- branży i profilu Twojej firmy oraz etapu jej rozwoju,
- wartości i struktury przychodów, charakterystyki klientów;
- zasięgu geograficznego itd.
W praktyce wartość wskaźnika ustala się na podstawie wyceny podobnych firm notowanych na giełdzie lub w odniesieniu do podobnych transakcji zrealizowanych na rynku prywatnym. Stąd metoda mnożnikowa zwana jest także porównawczą.
Na potrzeby naszej szybkiej wyceny przyjmijmy, że jeśli Twoja firma działa w tradycyjnej branży, mnożnik EBITDA wyniesie od 4 do 8 (przy przychodach będzie to od 0,5 do 2). W przypadku przedsiębiorstw nowej ekonomii (nowoczesne usługi, e-commerce, itp.) wskaźniki te będą odpowiednio wyższe i wyniosą powyżej 8 (w przypadku wyjątkowych firm z dynamicznych branż nowych technologii mnożniki mogą przekraczać nawet 20).
Zastosowanie nawet tak szerokich, „umownych” przedziałów pozwoli na pewien ogólny szacunek wartości firmy i możesz dokonać go już teraz. Powinieneś jednak wiedzieć, że bardziej precyzyjne
i wyczerpujące ujęcie tematu powinno obejmować:
- gruntowną analizę profilu i sytuacji Twojej firmy oraz dokładny dobór spółek porównawczych,
w oparciu o które będzie można ustalić średnią rynkową mnożnika; - przeprowadzenie korekt rynkowego mnożnika związanych np. z bieżącą koniunkturą, etapem rozwoju Twojej firmy, a także z unikalnymi dla niej know-how, znakami towarowymi czy patentami;
- dobór odpowiedniego okresu dla danych finansowych, obejmujących zarówno wyniki historyczne,
jak i prognozowane.
Konieczność takiej dokładnej analizy wymaga już konkretnej wiedzy i doświadczenia. Jeśli w procesie sprzedaży firmy zdecydujesz się na pomoc doradców transakcyjnych, na pewno zadbają oni
o sporządzenie rzetelnej wyceny dopasowanej do bieżących uwarunkowań.
Przykład – wycena firmy usługowej
Dla utrwalenia przedstawionych powyżej informacji posłużmy się przykładem i sporządźmy wstępną wycenę spółki usługowej.
Firma ABCex świadczy usługi przewoźnicze dla klientów biznesowych, działając w tzw. tradycyjnej ekonomii. W ubiegłym roku wybrane wartości finansowe kształtowały następująco (mln zł):
| 2020 | |
| Amortyzacja | 1,6 |
| Zysk operacyjny | 2,4 |
| EBITDA | 4,0 |
| 31.12.2020 | |
| Kredyty i pożyczki (długoterminowe + krótkoterminowe) | 4,1 |
| Zobowiązania z tytułu leasingu (długoterminowe + krótkoterminowe) | 3,1 |
| Inne zobowiązania finansowe | 0,5 |
| Środki pieniężne i ich ekwiwalenty | 1,2 |
| Dług netto | 6,5 |
Analiza porównawcza wskazuje, że średni mnożnik EBITDA dla firm o podobnym profilu działalności mieści się w przedziale 5-7. Korekta o czynniki charakterystyczne dla spółki pozwoliła na ustalenie mnożnika na poziomie 6.
Liczymy:
mnożnik x EBITDA – dług netto = wartość firmy
6 x 4 mln zł – 6,5 mln zł = 17,5 mln zł
Wycena firmy metodą mnożnikową wskazuje zatem na poziom 17,5 mln zł.
6 x EBITDA to również poziom, przy którym niedawno pomogliśmy sprzedać podobną spółkę usługową. Pisaliśmy o tym w tekście: Jak zorganizowaliśmy sprzedaż firmy usługowej?
Co jeszcze powinieneś wiedzieć o wycenie?
Wycena firmy to złożony temat i poświęcono jej wiele badań, artykułów i książek. Domyślamy się, że jako właściciel firmy niekoniecznie jesteś zainteresowany jej technicznymi aspektami, poszczególnymi metodami i rozbudowanymi arkuszami kalkulacyjnymi. Dlatego też nie na tym skupiliśmy się w tym artykule.
Powyżej przedstawiliśmy metodę pozwalającą na dość ogólny, ale całkiem rzeczowy szacunek wartości Twojego przedsiębiorstwa. Jest również kilka dodatkowych kwestii, które chcemy abyś wziął pod uwagę przystępując do sprzedaży firmy lub rozważając taki krok:
- Wycena jest narzędziem negocjacji
Musisz być świadomy wartości firmy, składników które ją budują, a także realiów rynkowych. Rzetelna wycena sporządzona jeszcze przed przystąpieniem do rozmów z potencjalnymi inwestorami da Tobie stabilny grunt pod negocjacje i pomoże w wypracowaniu najlepszych warunków transakcji.
- Rzetelna wycena wymaga doświadczenia
Ocenie wartości przedsiębiorstwa zawsze towarzyszy element intuicyjny, a sama dziedzina jest wręcz połączeniem matematyki i sztuki. O ile prostego szacunku możesz dokonać samodzielnie, przystępując do sprzedaży firmy powinieneś skorzystać z wiedzy i doświadczenia doradców transakcyjnych, którzy sporządzą wycenę tak, by najlepiej odzwierciedlała wartość Twojej firmy w oparciu o jej profil, unikalne atuty i sytuację rynkową.
- Wartość firmy można budować
Jeśli sytuacja nie zmusza Cię do sprzedaży firmy „tu i teraz” (zdecydowanie odradzamy takie podejście), pamiętaj że nad jej wartością można jeszcze popracować. Szczególnie, jeśli aktualna wycena okaże się niesatysfakcjonująca. W takiej sytuacji warto poświęcić kilka kwartałów na wdrożenie zmian zwiększających atrakcyjność firmy w oczach inwestorów (i tym samym Twoich korzyści finansowych z potencjalnej transakcji).
O tym, jak przygotować firmę do sprzedaży, pisaliśmy szerzej w naszym ostatnim artykule: Jak zwiększyć atrakcyjność firmy przed sprzedażą?
***
Jeśli zainteresował Cię temat wyceny firmy lub przygotowujesz się do sprzedaży swojego biznesu i masz dodatkowe pytania – chętnie pomożemy. Zapraszam bezpośredniego do kontaktu.
